chodząca encyklopedia
  • Siwa czy Śiwa? Gudżarati czy gudźarati?

    3.02.2003
    3.02.2003

    Jak po polsku należy pisać imię jednego z najważniejszych bogów hinduskiego panteonu – Siwa czy Śiwa? Encyklopedia PWN podaje 2 wersje, skłaniając się ku postaci Śiwa, natomiast słownik ortograficzny PWN notuje tylko formę Siwa. Podobne rozbieżności są w przypadku innych wyrazów pochodzących z sanskrytu:

    - język gudżarati (słownik), gudźarati (encyklopedia)

    - ind. opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy to wg słownika dżataki, a wg encyklopedii – dźataki

    - słownik notuje wyraz jadżnia, w encyklopedii jednak ma on formę jadźna.

    Jeżeli Encyklopedia PWN akceptuje dość „niepolskie” zbitki dźa, ńa, śi, ća itp, to czemu nie akceptuje ich słownik ortograficzny, zamieniając je na dża, nia, si?

  • Jazyd czy jazyda?

    24.04.2017
    24.04.2017

    Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

  • gdzie są Karaiby?
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dziwna rzecz z tymi Karaibami. Nie ma takiego hasła w USJP ani w Polańskim, nie ma w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni, starym ani nowym leksykonie PWN, nie ma w internetowych encyklopediach PWN-u i WIEM. Wszędzie są za to Karaibi (Karaibowie) jako plemię. I kiedy tak teraz sobie o tym myślę, to wymyśliłem, ze sformułowania typu perła Karaibów czy muzyka Karaibów mogą tworzyć dopełniacz od nazwy plemienia (Karaibowie), a niekoniecznie od nazwy regionu (Karaiby?). Nawet Federacja Wschodnich Karaibów, choć przyznam, że na siłę, też mogłaby obyć się bez mianownika Karaiby.
    Słowo Karaiby – z tego, co udało mi się znaleźć – występuje wewnątrz kilku haseł na stronach encyklopedii PWN oraz na stronach Wielkiej internetowej encyklopedii multimedialnej WIEM. Z kontekstów wynika, że raczej nie ma wątpliwości, że chodzi o mianownik w postaci Karaiby i że jest to określenie regionu. Tylko gdzie ten region jest i dlaczego słowa – jako samodzielnego hasła – nie ma w słownikach? Czyżby coś z nim było nie tak?
  • Jak wymawiać cherry?
    11.04.2016
    11.04.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, jak to jest z wymową słowa cherry. Czy to zależy od kontekstu? W znaczeniu alkoholu SJP podaje wymowę [szery], ale od osoby związanej z gotowaniem słyszałem, że mówi się o pomidorkach [czeri]. Ponadto internetowa encyklopedia PWN także podaje wymowę [czeri] w przypadku brandy.
    Czy ze słowem cherry i jego wymową jest podobnie do Chicago, tzn. jest to słowo angielskie francuskiego pochodzenia?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wielkie litery
    20.09.2006
    20.09.2006
    Drodzy Eksperci,
    chciałbym zapytać, dlaczego słownik ortograficzny podaje zapis uniwersytet oksfordzki, a encyklopedia – Uniwersytet Oksfordzki (czyżby chodziło o nazwę opisową w słowniku i własną w encyklopedii?). Podobnie jest z kolegium kardynalskim (Kolegium Kardynalskim) – w encyklopedii występują dwie wersje.
    Ostatnia kwestia to nazwisko Miloszewić – w zasadach transkrypcji podano, że serbskiemu l odpowiada polskie l, zaś w poradni znalazłem formę Miłoszewić(?).
    Dziękuję.
  • ambalaż – embalaż
    8.04.2014
    8.04.2014
    W towarzyskiej dyskusji wyłoniła się wątpliwość, czy przedstawianie artystycznie opakowywanych obiektów to ambalaż, jak utrzymuje Słownik języka polskiego PWN, czy embalaż, jak informuje Encyklopedia PWN. Każde z tych źródeł podaje tylko jedno z tych dwóch słów. Jak należy rozumieć tę rozbieżność?
  • Azerbejdżanie – Azerowie, azerbejdżański – azerski
    3.01.2006
    3.01.2006
    Mieszkańcy i język Azerbejdżanu to Azerowie i język azerski czy Azerbejdżanie i język azerbejdżański? Wątpliwość rodzi się, gdyż jeśli chodzi o mieszkańców, to różne encyklopedie podają raz jeden, raz drugi wariant, nigdy oba. Dziwi też fakt, że słowo Azerowie występuje w wynikach wyszukiwania Google cztery razy rzadziej niż Azerbejdżanie, a słowo azerski dwieście razy częściej niż azerbejdżański. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Co ma toner wspólnego ze słodzikiem?
    4.10.2004
    4.10.2004
    Zajmuję się naprawą kserokopiarek i często używam słów toner lub deweloper (deweloper jest to proszek nakładający toner na powierzchnię bębna). Chcąc spradzić odmianę tych słów, napotkałem sprzecznośći. Encyklopedia PWN odmienia tonera, w słowniku ortograficznym podana jest odmiana toneru. Słownik programu Microsoft Word 2000 sugeruje pisownię tonera. Proszę o podanie prawidłowej odmiany.
  • Юлія, czyli Julija
    4.04.2018
    4.04.2018
    Julia Tymoszenko czy Julija Tymoszenko? Obecnie obowiązuje zasada stosowania transkrypcji lub transliteracji oryginalnych imion osób z języków zapisywanych alfabetami niełacińskimi. Wyjątki pozwalają na polszczenie m.in. imion królów i książąt oraz osób, które rozpoczęły działalność przed XX w. (np. Józef Stalin). Nie udało mi się znaleźć wyjątku, zgodnie z którym powinna być Julia, a nie Julija Tymoszenko, a to ten pierwszy zapis stosują poważne źródła (np. encyklopedia PWN). Jest to błąd?
  • hydra i Hydra
    14.05.2003
    14.05.2003
    Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego oraz Słownik nazw własnych Jana Grzeni podają pisownię wyrazu Hydra (gdy chodzi o mitycznego potwora) wielką literą. Tymczasem inne, ale również wiarygodne źródła, podają ten wyraz jako rzeczownik pisany małą literą. Te źródła to: Mała encyklopedia kultury antycznej (PWN 1990) oraz Słownik mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego (ten w haśle Herakles). Czy popełniono w tych książkach błąd, czy raczej jest to oboczność nie uwzględniona w pierwszej grupie słowników?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego